
Καλαμάτα & Κάνναβη είναι δύο λέξεις που για πολλούς ακούγονται πλέον αχώριστες. Η μεσσηνιακή πρωτεύουσα δεν είναι γνωστή μόνο για τις ελιές και τα σύκα της, αλλά και για την παράδοσή της στην καλλιέργεια κάνναβης – μια ιστορία λιγότερο προβεβλημένη, αλλά εξίσου γοητευτική. Από τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα, το “καλαματιανό” χόρτο έχει αποκτήσει σχεδόν μυθική φήμη, τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς, περνώντας από τα χωράφια της Μεσσηνίας στη μουσική, στο σινεμά και στη διεθνή ποπ κουλτούρα.
Η καλλιέργεια κάνναβης στην περιοχή της Καλαμάτας ξεκίνησε οργανωμένα στις αρχές του 1900. Η κάνναβη ήταν τότε νόμιμη και χρησιμοποιούνταν κυρίως για βιομηχανικούς σκοπούς: σχοινιά, δίχτυα, υφάσματα και άλλα υλικά που συνδέονταν με τη ναυτιλία και τη γεωργία. Οι εύφορες πεδιάδες της Μεσσηνίας, το ζεστό κλίμα και η υψηλή υγρασία δημιούργησαν ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη ποικιλιών με έντονο άρωμα και υψηλή περιεκτικότητα σε ρητίνη. Μετά την απαγόρευση της κάνναβης στη δεκαετία του 1930, η καλλιέργεια πέρασε στην παρανομία. Παρ’ όλα αυτά, πολλοί αγρότες συνέχισαν, κρυφά πλέον, να βελτιώνουν τις τοπικές ποικιλίες μέσα από επιλεκτική αναπαραγωγή, δημιουργώντας αυτό που έμελλε να γίνει γνωστό ως “Καλαματιανό”.
Η ποιότητα του προϊόντος ήταν αυτή που το έκανε να ξεχωρίσει. Το “Καλαματιανό” είχε πλούσιο γήινο και πικάντικο άρωμα, βαθιά πράσινο-καφέ χρώμα και χαρακτηριστική πυκνή υφή. Δεν ήταν μια τυχαία ποικιλία – ήταν αποτέλεσμα δεκαετιών εμπειρίας, παρατήρησης και μυστικών τεχνικών ξήρανσης και ωρίμανσης. Πολλοί παραδοσιακοί καλλιεργητές χρησιμοποιούσαν ακόμη και ελαιόλαδο ή αφέψημα βοτάνων για να “σφραγίσουν” τα άνθη, προσδίδοντας επιπλέον άρωμα και διάρκεια. Έτσι, από τοπικό προϊόν κατανάλωσης έγινε θρύλος στις παρέες των ναυτικών, των μουσικών και των περιπλανώμενων εργατών που ταξίδευαν από λιμάνι σε λιμάνι μεταφέροντας ιστορίες και… δείγματα.

Η διάδοση δεν άργησε να φτάσει και πέρα από τα ελληνικά σύνορα. Μέχρι και σήμερα συναντά κανείς σε φόρουμ του εξωτερικού συζητήσεις για το “Kalamata red” ή “Kalamata gold”, δύο ονομασίες με τις οποίες εμφανίστηκε στην underground αγορά της Ευρώπης και της Αμερικής. Στη δεκαετία του ’60, οι χίπιδες που ταξίδευαν με βαν και καράβια σε όλη τη Μεσόγειο έκαναν στάση στην Καλαμάτα ειδικά για αυτό τον λόγο. Ακόμα και σε αμερικανικά τραγούδια της εποχής γίνονται αναφορές στο “Kalamata weed”, όπου παρουσιάζεται ως κάτι εξωτικό, σχεδόν μυστικιστικό.
Το πέρασμα του “Καλαματιανού” στην ποπ κουλτούρα είναι εντυπωσιακό. Ονομάζεται σε στιχάκια ρεμπέτικων, σε ιστορίες ναυτικών, ακόμη και σε σύγχρονα memes στο διαδίκτυο. Υπάρχουν t-shirts με τη στάμπα “Straight Outta Kalamata – Finest Cannabis in the Med”, αλλά και digital art που συνδυάζουν ελιές με φύλλα κάνναβης σαν να πρόκειται για το απόλυτο μεσογειακό logo. Στο εξωτερικό, το “Kalamata” έχει γίνει brand από μόνο του – χρησιμοποιείται ως descriptor σε σύγχρονες υβριδικές ποικιλίες κάνναβης που βασίζονται σε γονιδιακό υλικό από τη Μεσσηνία.
Σήμερα, με τη νομιμοποίηση της φαρμακευτικής κάνναβης στην Ελλάδα, η ιστορική σχέση της Καλαμάτας με το φυτό αρχίζει να παίρνει ξανά επίσημη μορφή. Ήδη έχουν κατατεθεί προτάσεις για πειραματικές καλλιέργειες, ενώ αρκετοί νέοι αγρότες εξετάζουν τη δυνατότητα να ξαναφέρουν το “Καλαματιανό” στην επιφάνεια – αυτή τη φορά με τυποποίηση, πιστοποίηση και εξαγωγικό προσανατολισμό. Αν το καταφέρουν, η φράση “Καλαμάτα & Κάνναβη” δεν θα είναι μόνο μέρος της μυθολογίας του παρελθόντος, αλλά και μιας νέας αγροτικής καινοτομίας.
Γιατί τελικά, η ιστορία της Καλαμάτας και της κάνναβης δεν είναι μόνο ιστορία παρανομίας ή κουλτούρας. Είναι ιστορία γης, ανθρώπων, εμπειρίας και δημιουργίας. Από το ρεμπέτικο μέχρι το reggae, από τα κρυφά χωράφια μέχρι τα διεθνή forums, το “Καλαματιανό” απέδειξε ότι κάποια προϊόντα δεν είναι απλώς εμπορεύματα – είναι σύμβολα. Και αν η νέα εποχή της κάνναβης στην Ελλάδα αξιοποιήσει τη δύναμη αυτής της κληρονομιάς, τότε η Καλαμάτα μπορεί να γίνει όχι μόνο πρωτεύουσα της ελιάς, αλλά και πρωτεύουσα της ελληνικής κάνναβης.
Αν σας ενδιαφέρει η έγκυρη και σύγχρονη ενημέρωση γύρω από την κάνναβη, εξερευνήστε τα άρθρα του blog της Spirit Strains και μείνετε συντονισμένοι για περιεχόμενο που ξεχωρίζει.
Βρίσκεστε στην Αθήνα, στον Πειραιά ή στο Κολωνάκι; Σας προσκαλούμε να επισκεφθείτε κάποιο φυσικό μας κατάστημα για να γνωρίσετε από κοντά τα προϊόντα μας και να ενημερωθείτε για τις εφαρμογές της κάνναβης στη σύγχρονη ζωή.